معرفی انواع فولاد ها -بخش اول

ﻛﺮﺑﻦ اﺳﺘﻴﻞ : ﻓﻮﻻدی ﻛﻪ ﻋﻨﺎﺻﺮ آﻟﻴﺎژی آن ﻛﻤﺘﺮ از %۱ و ﻣﺎﻛﺰﻳﻤﻢ ﻣﻘﺪار ﻛﺮﺑﻦ آن %۰,۲۵ ﺑﺎﺷﺪ را ﻓﻮﻻد ﻛﺮﺑﻦ اﺳﺘﻴﻞ ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻨﺪ.در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن ﻧﻴﺰ ﻋﺪدی ﺑﻨﺎم »ﻛﺮﺑﻦ ﻣﻌﺎدل« ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ

روﺷﻲ ﺟﻬﺖ ﺗﻤﻴﻴﺰ ﻓﻮﻻدﻫﺎﺳﺖ و ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲ ﺷﻮد:

CE=%C+%Mn/6+ (%Ni+%Cu)/15+ (%Cr+%Mo+%V)/5

• ﺑﺮ ﻃﺒﻖ اﻳﻦ ﻣﺸﺨﺼﻪ، ﻛﺮﺑﻦ ﻣﻌﺎدل ﻓﻮﻻد ﻛﺮﺑﻦ اﺳﺘﻴﻞ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ۰,۴۳ ﺑﺎﺷﺪ.ﻓﻮﻻد ﻛﺮﺑﻦ اﺳﺘﻴﻞ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﻛﻪ روی آن اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ( رﻳﺨﺘﻪ ﮔﺮی ، ﺷﻜﻞ دﻫﻲ و…)ﺑﻪ اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﮔﺮدد.

اﻳﻦ ﺟﻨﺲ ﻟﻮﻟﻪ ﺑﻄﻮر ﻣﺘﺪاول ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و ﺑﺮ ﻃﺒﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪاردASTM ﺑﺎ دو ﻛﺪ A53,A106 ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﺷﻮد. ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺷﻴﻤﻴﺎﺋﻲ اﻳﻦ دو ، ﻫﻤﺴﺎن ﺑﻮده وﻟﻲ ﻧﻮع ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﻛﻪ روی آن اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ و ﻫﺮﻳﻚ ، در دو ﮔﺮﻳﺪ A,B ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﻮع B دارای اﺳﺘﺤﻜﺎم ﺑﻴﺸﺘﺮی اﺳﺖ، وﻟﻲ ﻧﺮﻣﻲ آن ﻛﻤﺘﺮ اﺳﺖ.ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﮔﺮﻳﺪ A ﺑﺮای ﺧﻤﺶ ﺳﺮد و ﻛﻮﻳﻠﻬﺎی ﺑﺴﺘﻪ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد.ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺷﻴﻤﻴﺎﺋﻲ ﻛﺮﺑﻦ اﺳﺘﻴﻞ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻛﺪ آن در اﺳﺘﺎﻧﺪارد ASTM و ﺟﺪاول ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ

ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﺷﻮد. ﺑﻄﻮر ﻣﺜﺎل :

A106 Gr.B SMLS

ﺣﺮف A ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕﺮ ﻓﻮﻻد اﺳﺖ ، ﻋﺪد ۱۰۶ ﻧﻮع آن را ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﻣﻘﺪار ﻋﻨﺎﺻﺮ آﻟﻴﺎژی در ﺟﺪاوﻟﻲ ﺗﻮﺳﻂ ASTM ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﮔﺮﻳﺪ B ﻧﻴﺰ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﺷﺪ ﻧﻮع ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ اﻧﺠﺎم ﻳﺎﻓﺘﻪ روی آن اﺳﺖ. در ﺟﺪول اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺮای اﻳﻦ ﻓﻮﻻد ﻣﺸﺨﺼﺎت زﻳﺮ را ﭘﻴﺪا ﻧﻤﻮد:

ﻓﻮﻻد : Killed Carbon ﻧﻮﻋﻲ ﻛﺮﺑﻦ اﺳﺘﻴﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ روی آن ﻋﻤﻠﻴﺎت اﻛﺴﻴﮋن زداﺋﻲ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ و

اﺻﻄﻼﺣﺎً آرام ﺷﺪه اﺳﺖ.اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در دﻣﺎﻫﺎی ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد.

ﻓﻮﻻد :Low Alloyﻧﻮﻋﻲ ﻓﻮﻻد آﻟﻴﺎژی اﺳﺖ ﻛﻪ درﺻﺪ ﻋﻨﺎﺻﺮ آﻟﻴﺎژی آن ﭘﺎﺋﻴﻦ اﺳﺖ.اﺻﻮﻻً اﻳﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺧﻮاص ﻓﻮﻻد ، از ﻗﺒﻴﻞ : ﻛﺎﻫﺶ ﺿﺮﻳﺐ اﻧﺒﺴﺎط ، ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﻓﺸﺎرﻫﺎی ﺑﺎﻻ ،اﻓﺰایش ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻮردﮔﻲ و… ﻣﻲ ﮔﺮدﻧﺪ.دو ﻧﻤﻮﻧﻪ از اﻳﻦ ﻧﻮع ﻓﻮﻻدﻫﺎ در زﻳﺮ آﻣﺪه اﺳﺖ:

A335 Gr. P11 : %1.25 Cr  & %0.5 Mo

A335 Gr. P22 : %2.25 Cr  & %1 Mo

ﺑﺮای دو ﮔﺮﻳﺪ ﻓﻮق، ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺗﻨﺶ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ ﻣﻌﻴﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ: